มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม

ภูมิปัญญาด้านตีเหล็ก

ชายชาวมละบริบางคนยังรู้วิธีตีเหล็กด้วย โดยมีเครื่องมือโลหะต่างๆ ที่ชาวมละบริจะนำไปใช้ในการดำรงชีวิต เช่น เสียม มีดพร้า และ “ค้อน” หรือหอก สำหรับการได้เหล็กมานั้น ชาวมละบริจะนำของป่าไปติดต่อขอแลกเปลี่ยนสิ่งของจากกลุ่มชาติพันธุ์ภายนอก เช่น ชาวไตยวนหรือที่ชาวมละบริเรียกว่า “ทอต” แต่จะมีเพียงชายมละบริเท่านั้นที่จะนำของป่าไปแลกกับคนในหมู่บ้าน

ภูมิปัญญาด้านหัตถกรรม


เฬก ( กระบอกไม้ไผ่)

ทำมาจากไม้ ไผ่ ซาง

กอก ( บ้องยาสูบ)

ทำมาจากรากไม้ ไผ่โบง

ซาต ( เสื่อหวาย)

ทำมาจากหวายเส้น

ญอก (ถุงย่าม)

ทำมาจากเถาวัลย์ป่า สีย้อมเป็นสีธรรมชาติ

ปูม (หีบหวาย)

ทำมาจากไม้ไผ่และหวาย

กืนเฉอะ (ไม้เท้า)

ทำมาจากรากไม้ไผ่ โบง

ภูมิปัญญาด้านสมุนไพร

ตุงโฆน

เอาดินมาทาที่แผลที่โดนน้ำร้อนลวกทาประมาณ 1 อาทิตย์ก็สามารถรักษาแผลได้


ซะอาล

เอาใบมาต้มให้อุ่นๆแล้วเอาผ้ามาชุปน้ำสมุนไพรที่ต้มไว้มาเช็ดลำตัว 1-2 วัน สามารถรักษาอาการเป็นไข้ ได้

บรืเวง

เอาใบมาถูที่เป็นฝี ตุ่ม หนอง สามารถช่วยรักษาอาการเจ็บปวดหรือคันได้


บูนรอน

เอาใบมาถูที่เป็นน้ำกัดเท้าหลายๆครั้งสามารถลดอาการคันได้

นามปาก

เอาใบมาถูที่ป็นฝี หลายครั้งจนกว่าหาย


เฮตแลง

เอาเห็ดมาต้มในกระบอกไม้ไผ่ เอาน้ำที่ต้มมาหยดที่หูหนวก สามารถรักษาเบื้องต้นได้


ปาป

เอารากมาต้มให้อุ่นๆ แล้วนำผ้ามาชุบ เช็ดตามลำตัว


กูมบอง

เอาใบมาขยี้เสร็จแล้วใบ ที่ขยี้มาประคบหน้าท้องช่วยรักษาอาการท่องร่วงได้ หรือนำใบที่ขยี้มาปิดแผลที่มีเลือดไหลออกมาก็สามารถ ห้ามเลือดไ

ภูมิปัญญาด้านอาหาร



มันป่า


เฮต กะ

เดาะ (หัวปลี)

เฮต โตร

ภูมิปัญญาด้านผลไม้

มละบริจะเข้าป่าไปเก็บผลไม้ป่าในช่วงฤดูฝน เดือน มิถุนายน-กรกฎาคม เพราะช่วงฤดูฝนมีผลไม้หลากหลายชนิดที่ออกตามป่า ผลไม้ที่มละบรินิยมไปเก็บมากที่สุดคือ มะม่วงป่า

โกะเย่ก


กืร

แมวโกต

โปลก

บรืวาง

เซรล

ซูงโกลโด่ะ

กาวาก

ลูมโบะ

ภูมิปัญญาเก็บน้ำผึ้งป่า

น้ำผึ้งป่าเป็นน้ำผึ้งที่มละบริเก็บตั้งแต่อดีตจนถึงปัจุบัน เดือนที่มละบริเข้าไปเก็บช่วงเดือน มีนาคม - เดือนเมษายน มละบริจะเก็บน้ำผึ้งป่าปีละครั้ง